ارتودنسی ثابت + انواع و مراحل و طول درمان آن
ارتودنسی ثابت چیست؟
ارتودنسی ثابت یا براکتدار، یکی از روشهای درمانی ارتودنسی دندان است که وابسته به میزان همکاری بیمار نیست و در آن بیمار نمیتواند دستگاه ارتودنسی را از دهان خود خارج کنید و برای اصلاح محل قرار گرفتن دندانها و مشکلات جمجمه، فک و صورت مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش، براکتهای کوچکی روی دندانها قرار داده میشوند و با استفاده از سیمهایی که به براکتها متصل میشوند، فشارهای مختلفی به دندانها و فک اعمال میشود تا محل قرار گیری دندان ها اصلاح شود.
در این مطلب میخوانید!
Toggleدر درمان ارتودنسی ثابت، دندان ها به وسیله قطعات فلزی مخصوص فلزی به نام براکت های متصل به دندان ها و سیم های فلزی که آن ها را به هم متصل می کنند به موقعیت مورد نظر می رسند. در مبحث دندانپزشکی زیبایی بیمارانی که خواهان زیبایی ارتودنسی هستند میتوانند از ارتودنسی نامرئی به جای براکتهای فلزی ثابت استفاده کنند، زیرا جلوه بهتری دارند. درمان ارتودنسی ثابت را می توان برای افراد در تمام سنین با سلامت لثه اعمال کرد.
درمان با ارتودنسی ثابت ممکن است مدت طولانیتری نسبت به روشهای دیگری که برای اصلاح محل قرار گیری دندانها و فک مورد استفاده قرار میگیرند، زمان ببرد اما نتیجهای که با این روش به دست میآید، دائمی است و در بسیاری از موارد نیازی به درمان مجدد نیست.
آشنایی با انواع ارتودنسی های ثابت
در ارتودنسی ثابت، براکتهایی روی دندانها چسبانده میشوند و سیمهایی به آنها متصل می گردند که با کشیدن آنان و فشاری که ایجاد می کنند می توانند دندانها را به جای خود هدایت نمایند. این روش درمانی به دو نوع است:
- فلزی:
در این نوع از ارتودنسی ثابت، براکتهای فلزی روی دندانها چسبانده میشوند و سیمهای فلزی به آنها متصل می گردند. این روش درمانی بسیار مقرون به صرفه و موثر است و برای بیشتر بیماران مناسب می باشد.
- شفاف:
در این نوع از ارتودنسی ثابت، براکتهای شفاف یا رنگی روی دندانها چسبانده میشوند و سیمهای شفاف به آنها متصل میشوند. این روش درمانی برای بیمارانی که ظاهر فلزی براکتها را دوست ندارند، مناسب است.
ارتودنسی ثابت رنگی
ارتودنسی ثابت رنگی یا Permanent Color Orthodontics یک فناوری جدید در زمان انجام ارتودنسی است و برای بیمارانی که از ارتودنسی استفاده میکنند و علاقمند به تغییر رنگ براکت های دندان هایشان هستند، عرضه شده است. در ارتودنسی معمولی، براکت هایی که قرار است روی دندان ها چسبانده شوند، معمولا شفاف یا فلزی هستند و رنگ آنها ثابت می باشد. با استفاده از ارتودنسی رنگی، براکت ها با رنگ های مختلف مانند آبی، قرمز، زرد و غیره در دسترس هستند. این فناوری از براکت های سیلیکونی بهره می برد که در داخل آنها از رنگ های مختلفی استفاده می شود. این براکت ها از موادی تشکیل شده اند که رنگ آنها پایدار و ثابت بوده و در طول مدت درمان ارتودنسی تغییری نکنند. همچنین، براکت های ارتودنسی ثابت رنگی همان ویژگی های عملکردی و کاربردی براکت های معمولی را دارند و تاثیری بر فرآیند درمان ارتودنسی نخواهند داشت. به عبارت دیگر براکت های این نوع از ارتودنسی مانند براکت های سنتی قابل تنظیم هستند.
مزایای ارتودنسی ثابت رنگی
ارتودنسی ثابت رنگی شامل قسمت های مختلفی مانند بدنه اصلی براکت و بند می باشند که به صورت متوالی روی دندان ها قرار می گیرند. این نوع براکت ها نیز همانند مدل معمولی آن توسط بندها به هم متصل شده و تنظیم می شوند. در هر بار معاینه، با توجه به پیشرفت کار، کشش لازم اعمال خواهد شد. از مزایای استفاده از ارتودنسی ثابت رنگی می توان به افزایش رضایت بیماران، ایجاد تنوع و جذابیت در رنگ براکت ها و افزایش اعتماد به نفس افراد اشاره کرد. مهم است که قبل از تصمیم گیری درباره استفاده از ارتودنسی ثابت رنگی، با ارتودنتیست و پزشک خود مشورت کرده تا اطلاعات کامل در مورد این فناوری و موارد قابل انتخاب را دریافت نمایید.
درمان با ارتودنسی ثابت چه مدت به طول می انجامد؟
زمان مورد نیاز برای درمان با ارتودنسی ثابت بستگی به میزان اصلاحاتی دارد که باید در دندانها، فک و صورت اعمال شوند. در بسیاری از موارد، این درمان ممکن است به مدت دو تا سه سال یا گاهی بیشتر ادامه داشته باشد. با این حال، در مواردی که نیاز به اصلاحات کمتری است، مدت زمان ممکن است کوتاهتر باشد.
همچنین، برای داشتن نتایج بهتر و دائمی، باید پس از برداشتن براکتها از دندانها، از رتنرهای ثابتی که بر دندانها نصب میشوند برای حفظ تراز دندانها استفاده شود. این محافظها به مدت چندین ماه یا حتی سالها نیز باید استفاده شوند. در کل، برای اطمینان از اینکه درمان با ارتودنسی ثابت به خوبی پیش میرود و نتایج دائمی خواهد داشت، باید به توصیههای دندانپزشک خود دقت کنید و برنامه درمانی را به دقت دنبال کنید.
ارتودنسی ثابت پشت دندان
ارتودنسی ثابت پشت دندان مهمترین اقدام برای حفظ نتیجه درمان ارتودنسی دندان ها می باشد. دندانپزشک بعد از اتمام دوره درمان ارتودنسی، برای جلوگیری از بازگشت دندان ها به جایگاه قبلی خود، از نگهدارنده ثابت ارتودنسی استفاده می کند
مزایای ارتودنسی ثابت پشت دندان
نگهدارنده ثابت پشت دندان یک سیم مخصوص می باشد که بعد از خروج دستگاه های ارتودنسی ثابت یا متحرک از دهان، به پشت دندان ها در فک پایین یا بالا، به کمک سیمان یا چسب مخصوص می چسبد.
ارتودنسی ثابت پشت دندان نیازی به برداشته شدن در زمان مصرف مواد غذایی ندارد. از مزایای دیگر نگهدارنده ثابت پشت دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جلوگیری از بازگشت دندان ها به موقعیت قبلی خود
- حفظ نتیجه ارتودنسی
- نامرئی بودن، در دید نبودن در زمان صحبت کردن و یا لبخند زدن
- کاهش احتمال بروز مشکلاتی مانند شکستن و یا گم شدن ارتودنسی
- ماندگاری بالا
ارتودنسی ثابت تک فک
یکی از روش های درمان مشکل به هم ریختگی و نا منظم بودن دندان ها، درمان ارتودنسی ثابت تک فک می باشد. به طور معمول درمان ارتودنسی ثابت بر روی دو فک پایین و بالا صورت می گیرد اما در برخی موارد بیمار روش درمان ارتودنسی تک فک را درخواست می کند.
دندانپزشک متخصص ابتدا ارتودنسی را بر روی فک بالایی انجام می دهد. در ادامه درمان ارتودنسی بر روی فک پایین هم اعمال می گردد. در این روش هر گونه ناهماهنگی بین دندان های فک بالا و پایین برطرف می شود.
برخی از افراد که دارای دندان های نامرتبی در یک فک خود هستند، تصور می کنند که با انجام ارتودنسی ثابت تک فک می توانند مشکل خود را درمان کنند. این گروه از افراد باید ابتدا معاینات دقیق دهان و دندان را نزد متخصص ارتودنسی انجام دهند تا امکان استفاده از این روش درمان برایشان تایید شود.
در برخی مواقع انجام ارتودنسی ثابت تک فک کمکی به بهتر شدن مشکل بیمار نمی کند و می تواند موجب بروز تداخل در جویدن و … گردد. فک های انسان جفت هم هستند و بروز هر گونه تغییر در یک فک می تواند موجب بروز مشکلاتی در فک دیگر شود. برای جلوگیری از ایجاد مشکلات بعدی حتما قبل از انجام ارتودنسی با یک دندانپزشک متخصص با تجربه و ماهر مشورت کنید.
موارد استفاده روش درمان ارتودنسی تک فک
- روش درمان ارتودنسی ثابت تک فک برای افرادی که نامرتبی زیادی در دندان های خود دارند، توصیه نمی شود.
- افرادی که دچار مشکل جلوزدگی دندان های فک پایین از فک بالا هستند، می توانند از روش ارتودنسی تک فک استفاده کنند. البته بهتر است بعد از اتمام درمان ارتودنسی، جراحی فک را انجام دهند تا ناهنجاری فک بهبود یابد.
- این روش درمان برای درمان نامرتبی دندان های فک پایین در صورتی امکان پذیر است که بین دندان های فک پایین و بالا فاصله باشد. در این صورت بعد از قرار دادن دستگاه ارتودنسی بر روی دندان های فک پایین، احتمال ضربه خوردن به دستگاه ارتودنسی از سمت دندان های فک بالا کاهش می یابد.
رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان در زمان استفاده از نگهدارنده ثابت دندان
زمانی که دندانپزشک دستگاه های ارتودنسی را از دهان بیمار خارج کرده و از ارتودنسی ثابت پشت دندان استفاده می کند، بیمار باید همانند گذشته به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت دهد. وجود ارتودنسی پشت دندان ها، احتمال افزایش باکتری ها و تجمع پلاک را در دهان افزایش می دهد. تشکیل پلاک موجب افزایش پوسیدگی دندان ها و التهاب لثه می گردد.
برای تمیز کردن ارتودنسی ثابت پشت دندان باید روزانه دو بار مسواک زده و دهان خود را به خوبی بشویید. برای کشیدن نخ دندان باید یک سر نخ را از زیر سیم پشت دندان گذرانده، دو سر نخ را گرفته و به آرامی فضای بین دندان ها را نخ بکشید. مدت زمان کشیدن نخ دندان در ارتودنسی ثابت طولانی تر بوده ولی جهت حفظ سلامتی دندان ها لازم است.
مراحل ارتودنسی ثابت
برای انجام مراحل ارتودنسی ثابت بهتر است به یک متخصص ارتودنسی با تجربه و دارای مهارت کافی مراجعه کنید. عوامل مختلفی مانند روش درمان، سن فرد، نوع و میزان ناهنجاری و … می تواند طول دوره درمان را تحت تاثیر خود قرار دهد.
انجام مراحل ارتودنسی ثابت باعث اصلاح طرح لبخند می شود. البته لازم است بدانید ارتودنسی دندان علاوه بر ایجاد زیبایی و مرتب کردن دندان ها موجب پیشگیری از مشکلات سیستم گوارشی، جرم گرفتن، سیاهی دندان ها و رعایت بهتر بهداشت دهان و دندان خواهد شد.
- مشاوره
مراجعه به یک متخصص ارتودنسی ماهر جهت انجام مراحل ارتودنسی ثابت، مهمترین گام برای ایجاد زیبایی دندان ها می باشد. در این مرحله بیمار با مشکلات دندانی خود آشنا می شود. دندانپزشک با معاینه و ارزیابی دندان های بیمار بهترین تصمیم را برای مرتب کردن دندان ها می گیرد.
- عکس برداری از دندان ها
دندانپزشک برای قطعی شدن تصمیم خود جهت انجام مراحل ارتودنسی ثابت، عکس برداری از دندان ها یا OPG را تجویز می کند. رادیوگرافی دندان، موقعیت قرار گرفتن دندان ها و ریشه را در داخل فک نمایش می دهد.
- قالب گیری از دندان ها
در این مرحله از مراحل ارتودنسی، دندانپزشک از دندان های بیمار قالب تهیه می کند. وجود قالب موقعیت دندان ها را قبل و بعد از انجام ارتودنسی نشان می دهد.
- ترمیم دندان ها
در بسیاری از مواقع نیاز است قبل از انجام مراحل ارتودنسی ثابت، پوسیدگی دندان ها درمان شده یا برخی از دندان ها کشیده شود. درمان ریشه دندان باید قبل از انجام ارتودنسی صورت گیرد.
- نصب براکت ها
قبل از انجام ارتودنسی، نوع براکت ها اعم از سرامیکی، لینگوال و یا فلزی مشخص می شود. مدت زمان کار گذاشتن براکت ها بسته به نوع براکت متغیر است.
مهمترین مرحله ارتودنسی ثابت
- مراقبت از دندان ها
مهمترین مرحله از مراحل ارتودنسی ثابت، مراقبت از دندان ها می باشد. رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان باید با دقت بیشتر در طول دوره درمان و قرار داشتن براکت ها بر روی دندان ها انجام شود.
- مراجعه منظم به دندانپزشک
دندانپزشک بعد از نصب براکت ها بر روی دندان ها، زمان های مشخصی را برای معاینه تعیین می کند. دندانپزشک در جلسات معاینه، براکت ها را تنظیم می کند تا هر چه سریعتر دندان هایی مرتب و زیبا داشته باشید.
- استفاده از ریتینر
بعد از اتمام دوره درمان و قرار گیری دندان ها در موقعیت جدید، دندانپزشک براکت ها را از روی دندان ها بر می دارد. دندانپزشک برای جلوگیری از بازگشت دندان ها به موقعیت قبلی خود، از ریتینر یا نگهدارنده دندان ها استفاده می کند. بسته به نوع درمان و موقعیت قرار گیری دندان های بیمار، استفاده از نگهدارنده برای مدت 6 ماه الی 2 سال تجویز می شود.
آیا ارتودنسی ثابت برای همه مناسب است؟
ارتودنسی ثابت برای بسیاری از افراد مناسب است. به طور کلی، اگر دندانهای شما سالم باشند و تنها به دلیل عدم تراز آنها یا مشکلاتی در فک و صورت به درمان نیاز دارید، ارتودنسی ثابت میتواند گزینه مناسبی باشد. با این حال، در برخی موارد، ممکن است این روش درمانی مناسب نباشد. به عنوان مثال، اگر دندانهای شما به ترمیمهای بزرگی نیاز دارند که ممکن است به دنبال درمان با ارتودنسی ثابت خراب شوند، این روش نمی تواند گزینه خوبی باشد.
مزایای ارتودنسی ثابت
برخی از مزایای این روش درمانی عبارتند از:
1. اصلاح تراز دندانها: با نصب براکتها و سیمهای ارتودنسی، تراز دندانها بهبود مییابد و مشکلاتی مانند تورمهای لثه، ساییدگی و خراشیدگی دندانها را کاهش میدهد.
2. بهبود جواب دهی فک و صورت: ارتودنسی ثابت میتواند به بهبود جواب دهی فک و صورت کمک کند و مشکلاتی مانند بیشفشاری در فکها، درد سر و گردن و مشکلات گوارشی را کاهش دهد.
3. بهبود قابل ملاحظه در ظاهر و اعتماد به نفس: اصلاح ترازو دندانها و جواب دادن به مشکلات جمجمه و فک و صورت میتواند بهبود قابل ملاحظهای در ظاهر شما به ارمغان بیاورد و اعتماد به نفس شما را افزایش دهد.
4. نتایج دائمی: با درست اعمال کردن روش درمانی، نتایجی که با ارتودنسی ثابت به دست میآید دائمی است و نیازی به درمان مجدد نیست.
5. درد کمتر: برخلاف روشهای دیگری که برای اصلاح تراز دندانها و جواب دادن به مشکلات جمجمه و فک و صورت مورد استفاده قرار میگیرند، ارتودنسی ثابت درد کمتری دارد.
معایب و چالش های ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت ممکن است با چالشهایی همراه باشد. این موارد عبارتند از:
1. درد و عدم راحتی: پس از نصب براکتها و سیمهای ارتودنسی، ممکن است درد و عدم راحتی در دهان و دندانها ایجاد شود. این امر ممکن است در طی چند روز یا هفته نخست پس از نصب براکتها و سیمها رخ دهد.
2. محدودیت در خوردن غذاهای سفت و سخت: هنگامی که براکتها و سیمهای ارتودنسی نصب شدهاند، ممکن است نتوانید غذاهای سفت و سخت را به راحتی بخورید.
3. نگهداری و تمیز کردن: براکتها و سیمهای ارتودنسی نیاز به نگهداری و تمیز کردن دارند تا به خوبی کار کنند. باید یک روش شستشوی خوب و منظم برای دندانها، براکتها و سیمهای ارتودنسی داشته باشید.
4. محدودیت در فعالیتهای ورزشی: برخی ورزشها مانند بوکس، هاکی، فوتبال و بسکتبال ممکن است باعث خراب شدن براکتها و سیمهای ارتودنسی شوند. بنابراین، در صورتی که ورزشکار هستید، باید با پزشک ارتودنتیست خود در مورد محدودیتهایی که می بایست در فعالیتهای ورزشی خود رعایت کنید، صحبت نمایید.
5. محدودیت در تماس با برخی سطوح: برخی سطوح مانند فلزات مغناطیسی و سطوحی که از فلزات تشکیل شدهاند، ممکن است باعث خراب شدن براکتها و سیمهای ارتودنسی شوند. بنابراین، باید در این موارد از تماس با سطوح مذکور خودداری کنید.
در حین ارتودنسی ثابت، ممکن است درد و ناراحتی ایجاد شود، اما در بیشتر موارد این عوارض موقتی هستند و با گذشت زمان بهبود مییابند. در زمانهای اولیه پس از نصب براکتها و سیمها، ممکن است دندانها و فک شما درد و حساسیت نسبی داشته باشند که معمولاً با مصرف داروهای ضد درد و یا برخی روشهای خانگی مانند استفاده از یخ کاهش مییابد. همچنین، ممکن است برخی از بیماران در ابتدا به حرکات دندانهای خود حساسیت نشان دهند، اما این حساسیت نیز با گذشت زمان کاهش مییابد. همچنین، در طول درمان، ممکن است برخی از براکتها شکسته شوند و یا سیمها خارج شوند، که با مراجعه به پزشک ارتودنتیست این موارد تعمیر میشوند.
https://www.ootst.com/treatment/types-of-braces-fixed-appliances
https://www.drgrubek.com/procedures/orthodontics/what-is-orthodontics/