دندان قروچه کودکان
دندان قروچه (Bruxism) چیست؟
براکسیسم یا دندان قروچه یک وضعیت پزشکی است که به فشار دادن یا ساییدن دندانها به همراه پیچیدگی روانشناختی مرتبط با آن اطلاق میشود. این وضعیت به صورت آنوریسم میتواند در خواب یا در بیداری اتفاق بیفتد و بیشتر به صورت ناخودآگاه رخ میدهد. دندان قروچه یا براکسیسم ممکن است به دو شکل بروز پیدا کند:
- براکسیسم در خواب (Sleep Bruxism): این نوع براکسیسم در زمان خواب اتفاق میافتد و فرد به صورت ناخودآگاه دندانهای خود را به هم میسابد. این مسئله میتواند باعث ایجاد مشکلات دندانی، عضلانی و در برخی موارد سردرد، درد ستون فقرات و مشکلات فک و دهانی شود.
- براکسیسم در بیداری (Awake Bruxism): این نوع براکسیسم در زمان بیداری رخ میدهد و فرد بهصورت آگاهانه یا نیمه آگاهانه دندانها را به هم فشار میدهد. براکسیسم در بیداری ممکن است در شرایط استرسزا یا احساس نگرانی افزایش یابد.
علل بروز براکسیسم هنوز بهطور دقیق مشخص نشده است، اما عوامل مختلفی مانند استرس، اضطراب، بیخوابی، اختلال اعصاب، همچنین اختلالات دندانی مانند عصبکشی نادرست، می توانند از دلایل بروز دندان قروچه باشند.
علل بروز وضعیت پزشکی براکسیسم یا دندان قروچه در کودکان در خواب
دندان قروچه در کودکان نیز مانند بزرگترها، ممکن است که در بیداری یا خواب رخ دهد. علت دقیق این اختلال در کودکان همچنان مشخص نشده است و احتمالا ترکیبی از عوامل مختلف باشد. برخی از دلایل بروز دندان قروچه در کودکان عبارتند از:
- رشد دندانها: در بعضی از کودکان، شروع رشد دندانها میتواند باعث ایجاد فشار بیشتر در دهان شود و به دندان قروچه منجر شود.
- عوامل روانشناختی: استرس، اضطراب، نگرانی، ترس و حتی خشم در کودکان نیز میتواند علت بروز دندان قروچه باشد.
- ترمیم کانال ریشه دندان: ترمیم کانال ریشه دندان (اندو روت) در کودکان میتواند عامل بروز دندان قروچه باشد.
- عوامل فیزیکی: برخی از کودکان ممکن است به دلیل تنشهای عضلانی یا روی هم افتادگی دندانها، دندان قروچه داشته باشند.
- تغییرات در فکها و دندانها: تغییرات در فک و موقعیت دندانها ممکن است باعث ایجاد فشار نامتناسب بین دندانها شود و به دندان قروچه منجر شود.
- خواب نامنظم: برخی کودکان ممکن است به دلیل خواب نامنظم یا کوتاهمدت دچار دندان قروچه شوند.
دندان قروچه در کودکان ممکن است مشکل جدیای ایجاد نکند، اما در مواردی میتواند به مشکلات دندانی مانند درد در ناحیه فک، سایش، شکستگی و حساسیت دندانها منجر شود. در صورتی که والدین مشاهده کنند که کودک دندان قروچه دارد و این مشکل به شدت اذیتکننده است، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنند. پزشک میتواند علت این اختلال را تشخیص داده و برنامهریزی مناسب درمانی یا مشاورههای روانشناختی را برای کودک ارائه دهد.
چگونه بفهمیم کودک در خواب دندان قروچه می کند؟
تشخیص دندان قروچه در کودکان ممکن است به دلیل اینکه این اختلال معمولا در حالت خواب رخ میدهد، به راحتی صورت نگیرد. اگر والدین مشاهده کنند که کودک در حال دندان قروچه است و احتمال وجود مشکلات مرتبط با دندان قروچه وجود دارد، میتوانند به روشهای زیر برای تشخیص این اختلال اقدام نمایند که شامل موارد زیر است:
- مشاهده مستقیم: والدین میتوانند در زمانهایی که کودک در حال خواب است، به صورت مستقیم بروز براکسیسم را بررسی نمایند. در این صورت باید مواردی نظیر فشار غیرطبیعی بر روی دندانها، صدا دادن دندانها و حرکات غیرطبیعی فکها بررسی شود.
- مشاهده تغییرات دندانها و فک: دندانها و فک کودک ممکن است که اثرات ناشی از اختلال براکسیسم را نشان دهند. این شامل لثههای آسیبدیده، سایشهای غیرطبیعی و شکستگی دندانها میشود.
- مشورت با دندانپزشک: در صورتی که والدین نتوانند به طور مستقیم و یا از روی علائم پی به وجود اختلال دندان قروچه در کودکان شوند، بهتر است که با دندانپزشک مشورت نمایند. دندانپزشک با انجام بررسیها و برخی آزمایشات میتواند تشخیص دقیقتری در مورد وجود این وضعیت پزشکی و شدت آن بدهد.
- بررسی اثرات دندان قروچه: ممکن است دندانپزشک با بررسی اثرات دندان قروچه مثل کاهش ضخامت مینای دندانها و وجود شکستگیهای کوچک در آنها تشخیص دندان قروچه را تأیید کند.
- تصویربرداری: در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است برای ارزیابی بهتر وضعیت دندانها و فک از روشهای تصویربرداری مثل ایکسری استفاده کند.
تشخیص دندان قروچه در کودکان امری ضروری است تا در صورت لزوم، اقدامات مناسب برای کنترل و مدیریت این اختلال انجام شود و از ایجاد مشکلات جدیتر در دندانها و فک کودک جلوگیری شود.
روشهای درمان براکسیسم در کودکان در خواب
درمان دندان قروچه در کودکان در خواب به شدت و علت این اختلال بستگی دارد. اگر دندان قروچه در کودک به مرحلهای رسیده که به سلامت دندانها و فک آسیب میزند یا مشکلات دیگری ایجاد میکند، روشهای درمانی زیر ممکن است توسط دندانپزشک اعمال شود:
- استفاده از اسپیسرها یا اپوکسیگلاس: اسپیسرها (Space maintainers) یا اپوکسیگلاس (Appliances) به منظور ایجاد فضای مناسب در بین دندانها و فک به کار میروند و از فشار غیرطبیعی بر روی دندانها جلوگیری میکنند.
- کمک گرفتن از روانشناس: در صورتی که براکسیسم ناشی از استرس یا اضطراب کودک باشد، مشاوره با روانشناس ممکن است به بهبود وضعیت کودک کمک کند و در درمان این اختلال موثر واقع شود.
- کمک گرفتن از متخصصین تغذیه: برخی مواد غذایی ممکن است عوامل تحریککننده برای قروچه دندان باشند. متخصصین تغذیه میتوانند تغذیه کودک را بررسی کنند و تغییراتی در رژیم غذایی ایجاد کنند.
- آموزش دادن به کودک: آموزش دادن به کودک و استفاده از تمرینات ترمیمی این آگاهی را به کودک خواهد داد که از انجام دندان قروچه خودداری کند و یا زمانی که تمایل دارد این کار انجام دهد از والدین خود کمک بخواهد.
- استفاده از دستگاههای ارتوپدیک: در مواردی که براکسیسم به مرحله جدیتری رسیده باشد، ممکن است دندانپزشک از دستگاههای ارتوپدیک مثل Palatal crib استفاده کند.
- داروها: در مواردی که دندان قروچه کودک ناشی از عوامل فیزیولوژیکی باشد، ممکن است دندانپزشک داروهایی را برای کنترل وضعیت تجویز کند.
بهتر است در مورد درمان دندان قروچه کودکان در خواب ، با دندانپزشک کودک مشورت کنید تا بهترین روش درمانی با توجه به میزان پیشرفت بیماری، مشخص شود. اقدامات درمانی به موقع میتوانند از پیشرفت این اختلال جلوگیری کنند و از سلامت دندانها و فک کودکان محافظت نمایند. بنابراین هر گونه علائمی که از دندان قروچه در کودک خود مشاهده کردید، آن را جدی بگیرید.
کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی لبخند درمان با در اختیار داشن بهترین متخصص ها و کادری با تجربه به عنوان یک دندانپزشکی اطفال و کودکان عالی در غرب تهران آماده ارائه بهترین خدمات به شما عزیزان میباشد.